Landfilling (хогийн цэг дээр хог хаягдал хаях) нь хог хаягдлыг устгах, хаях хамгийн түгээмэл арга бөгөөд байгаль орчинд сөрөг нөлөө учруулдаг хэдий ч, олон оронд хог хаягдлын асуудлыг шийдэхэд хэрэглэгддэг арга юм. Энэ нь хог хаягдлыг байршуулах зориулалттай газарт хаяж, тусгайлан бүтээсэн орчинд хөрсөнд булж, цаг хугацааны явцад бүрэн задарч, биологийн аргаар буурч эхлэх процесс юм.
1. Landfilling (хогийн цэг дээр хаях) аргын талаар ерөнхий ойлголт
Landfilling бол хог хаягдлыг нутагшуулан хаях арга юм. Энэ нь хог хаягдлыг газрын гүний нүхэнд булж, цэвэрлэх, аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор хамгаалалтын систем ашиглан хаядаг. Хог хаягдлыг шууд хөрсөнд булж, цаашид биологийн аргаар болон задралын процесс үргэлжилдэг.
2. Landfilling аргын бүтэц2.1. Газрын байрлал
- Landfilling хийхийн өмнө тухайн газарт хог хаягдал хаях боломжтой эсэхийг шалгаж, байгаль орчинд сөрөг нөлөө гарахаас сэргийлэх зорилгоор газарзүйн нөхцлийг тогтооно. Хогийн цэгийн орчим хөрсний бүтэц, усны систем, байгаль орчныг хамгаалах хүчин зүйлсийг сайтар тооцоолно.
2.2. Хог хаягдлыг хүлээн авах, ангилах
- Хог хаягдал гаралтай төрөл бүрийн материалаас хамааран эхлээд ангилагдах шаардлагатай. Хоолны хаягдал, органик хог хаягдал, хатуу болон химийн хог хаягдал зэрэг хог хаягдлыг тус тусад нь ангилж, боловсруулна.
2.3. Хог хаягдлыг булж, дарж оруулах
- Хог хаягдлыг хүлээн авсан дараа, тусгай төхөөрөмж ашиглан хөрсөнд булж, дарж оруулна. Энэ нь хог хаягдлыг гүнзгий нүхэнд байршуулж, дараа нь дахин хөрсөөр хааж нууцална. Үүний үр дүнд агааржуулалт, усны урсгал болон хөрсний хамгаалалт сайжирна.
2.4. Тусгай хамгаалалтын систем
- Хог хаягдлын үнс, хийн хаягдлыг устгахын тулд тусгай хамгаалалтын систем хэрэгтэй. Газрын гүний усанд нэвчихээс хамгаалахын тулд дотоод хамгаалалт хийх шаардлагатай байдаг.
- Мембран/дотор хамгаалалт: Хог хаягдлын хэсгийг хөрсөөс тусгаарлан хамгаалахын тулд мембран ашиглаж байнгын сөрөг нөлөөнөөс хамгаалж, цэвэрлэх системийг бий болгодог.
2.5. Хогийн газрыг дарж, хаах
- Хогийн цэгийн дээд хэсгийг тусгай материалуудаар дарж, хог хаягдлыг агааржуулж, хөрсний бүтцийг сайжруулах үүднээс хөрсөөр бүрхүүл хийнэ. Энэ нь ил задралтай, асгарч гарч болох хаягдлын урсгалыг багасгаж өгнө.
3. Landfilling аргын давуу болон сул талууд3.1. Давуу талууд
- Амьдралд хэрэглэх боломж: Энэ арга нь хог хаягдлыг хурдан устгаж, олон тооны хогийг хадгалж байх боломжийг олгодог.
- Хурдан, зардал багатай: Хог хаягдлыг хурдан устгах боломжийг олгодог бөгөөд ингэснээр хаягдлын менежментийн зардал нь харьцангуй бага байдаг.
- Хамгаалалтын системийн чадавхи: Хог хаягдлын үнсийг цуглуулж, усны хаягдлыг нь цэвэрлэх өндөр технологи хэрэглэснээр хог хаягдал байгальд сөрөг нөлөө үзүүлэх боломжийг багасгаж чадна.
3.2. Сул талууд
- Байгаль орчинд сөрөг нөлөө: Хог хаягдал цаг хугацааны явцад шингэрэх, биологийн хувьд задарч, байгаль орчинд хортой бодис, метан хий, хортой ус ялгаруулдаг. Энэ нь хөрс бохирдож, агаарын бохирдол үүсгэдэг.
- Газрын орон зайг хязгаарлах: Олон хогийн цэгүүд нь газрын хомсдол үүсгэдэг бөгөөд байршил нь байгалийн нөхцөлд хүнд тусч болно.
- Эрсдэлтэй хог хаягдал: Химийн болон аюултай хог хаягдлыг зөв зохион байгуулахгүй бол байгаль орчны хямрал үүсч болно. Хогийн цэгийн чанар муудах нь хөрс, ус бохирдох эрсдэлийг нэмэгдүүлнэ.
4. Хог хаягдлыг устгах энэ аргын нөхцөл
Хог хаягдлыг устгах энэ аргыг хэрэглэхэд дараах шаардлагуудыг хангасан байх шаардлагатай:
- Тохиромжтой газрыг сонгох: Байгаль орчинд сөрөг нөлөө учруулахгүй газрыг сонгож, хог хаягдлыг байрлуулна.
- Хог хаягдлын ангилал: Бүх төрлийн хог хаягдлыг зөв ангилж, аюултай хогийг тусгайлан устгана.
- Аюулгүй ажиллагаа: Хогийн цэгийг аюулгүй, хамгаалагдсан нөхцөлд ашиглах ёстой.
- Урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ: Хог хаягдлыг гадагш алдахаас урьдчилан сэргийлэх, хортой нөлөөллийг багасгах арга хэмжээ авах шаардлагатай.
5. Дүгнэлт
Landfilling бол хог хаягдлыг устгах хамгийн түгээмэл арга боловч энэ нь байгаль орчинд сөрөг нөлөө үзүүлдэг тул зөв зохион байгуулалттай, байгальд ээлтэй арга хэмжээ авах шаардлагатай. Хог хаягдлын менежментийг илүү үр ашигтай, байгаль орчинд сөрөг нөлөө багатай байлгахын тулд дахин боловсруулалт, органик хог хаягдлын боловсруулалт зэрэг бусад шийдлүүдийг давхар хэрэгжүүлэх нь зүйтэй.
