Монгол Улсад хог хаягдлын менежмент, хог хаягдлыг устгах, дахин боловсруулах болон байгаль орчныг хамгаалахтай холбоотой олон хууль, журам, стандарт бий. Эдгээр эрх зүйн баримт бичгүүд нь хог хаягдлын зохицуулалт, хог хаягдлын ангилал, хадгалалт, тээвэрлэлт, боловсруулалт, устгал, сэргээн ашиглах зэргийг тодорхойлдог. Зарим гол хууль, журам болон стандартуудыг дурдвал:
1. "Хог хаягдлын тухай хууль" (2020)
- Энэ хууль нь хог хаягдлын менежментийг зохицуулдаг үндсэн хууль юм. Хог хаягдлыг хаях, дахин боловсруулах, устгах, дахин ашиглах, тээвэрлэх, хог хаягдлын боловсруулалтын үйл явцыг зохицуулдаг.
- Хог хаягдлыг төрөл бүрээр ангилах, аюултай болон аюулгүй хог хаягдлыг ялгаж боловсруулах, хог хаягдлыг дахин ашиглах, боловсруулах үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх талаар тодорхой шаардлагууд тавьдаг.
2. "Байгаль орчинд нөлөөлөх үнэлгээний тухай хууль" (2012)
- Хог хаягдлын менежментийн үйл ажиллагаа нь байгаль орчны нөлөөллийг үнэлэх шаардлагатай байдаг. Энэхүү хууль нь байгаль орчинд нөлөөлөх үнэлгээ хийх, байгаль орчны эрсдлийг тодорхойлох, хог хаягдлын устгалд үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах арга хэмжээ авах шаардлагыг тогтооно.
3. "Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудын тухай хууль"
- Энэ хууль нь тогтвортой хөгжлийг дэмжих зорилгоор байгаль орчныг хамгаалах, хог хаягдлыг бууруулах, дахин боловсруулах болон дахин ашиглах асуудлуудыг төрийн бодлого, төлөвлөлтөд тусган хэрэгжүүлэхийг шаарддаг.
4. "Аюултай хог хаягдлын тухай хууль"
- Аюултай хог хаягдлыг устгах, хадгалах, тээвэрлэх, боловсруулах стандарт, журам болон арга хэмжээний талаар зохицуулалт хийдэг. Аюултай хог хаягдал нь хүний эрүүл мэнд, байгаль орчинд хортой нөлөө үзүүлэх боломжтой учраас түүнийг хариуцлагатайгаар зохицуулах шаардлагатай.
5. "Байгаль орчны стандартууд"
- Монгол Улс олон улсын стандартуудыг дагаж, хог хаягдлын боловсруулалт, хаягдал устгах үйл явцыг стандарчилж, боловсруулсан байдаг.
- ISO 14001: Байгаль орчны удирдлагын тогтолцоо
- ISO 14020-14025: Байгаль орчны эко-таг шошгоны тогтолцоо
- ISO 22000: Хүнсний хог хаягдлын удирдлагын систем
6. "Хог хаягдлын ангилал, тээвэрлэлтийн журам"
- Хог хаягдлын тээвэрлэлт, хадгалалт болон боловсруулалтын процессийг хянах зориулалттай тодорхой журам байдаг. Энэ журмын дагуу хог хаягдлын төрөл бүрийн зохицуулалт, зохион байгуулалт, аюулгүй ажиллагааны зөвлөмжүүдийг хэрэгжүүлнэ.
7. "Хог хаягдлын удирдлагын стратеги"
- Монгол Улсад хог хаягдлын менежмент, боловсруулалт, дахин ашиглахтай холбоотой стратеги баримт бичиг байдаг. Энэ стратеги нь хог хаягдлын зохицуулалтыг орон нутгийн болон үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэх арга хэмжээг тодорхойлдог.
8. "Төрийн болон орон нутгийн хог хаягдлын менежментийн төлөвлөгөө"
- Хог хаягдлын удирдлагын төлөвлөгөө нь орон нутаг болон төрийн байгууллагуудын хамтын ажиллагаа, хог хаягдлын боловсруулалт, дахин ашиглах үйл ажиллагааг зохицуулдаг. Энэ нь тухайн орон нутгийн хог хаягдлын менежментийн бодлого, хэрэгжүүлэх арга хэмжээг төлөвлөдөг.
Монгол Улсын хог хаягдлын менежменттэй холбоотой хууль, журам, стандарт нь олон талт бөгөөд байгаль орчны хамгаалалт, хүний эрүүл мэндийг сахих зорилгоор үргэлж шинэчлэгдэж байдаг. Түүнчлэн эдгээр баримт бичиг нь олон улсын чиг хандлагыг дагах шаардлагатай байдаг.
