Хог хаягдлын тухай хамгийн түгээмэл ташаа ойлголтууд нь бидний өдөр тутмын амьдралд хог хаягдлын менежмент, дахин боловсруулалт болон байгаль орчныг хамгаалах талаарх ойлголт, хандлагаас үүдэлтэй. Эдгээр ташаа ойлголтууд нь хог хаягдлыг бууруулах болон шийдвэрлэх ажилд саад болж байдаг. Дараах нь хог хаягдлын тухай түгээмэл ташаа ойлголтууд юм:
1. “Хог хаягдлын дахин боловсруулах үйл явц хэтэрхий төвөгтэй.”
Ташаа ойлголт: Дахин боловсруулах үйл явц нь хэтэрхий төвөгтэй, цаг хугацаа шаарддаг гэж үздэг хүмүүс олон. Үнэндээ, дахин боловсруулалт хийх үйл явц олон улсын хэмжээнд хэд хэдэн энгийн, орчин үеийн технологиуд ашиглаж, хялбар болгосон.
Бодит байдал: Олон дахин боловсруулалт хийдэг зүйлс нь маш энгийн бөгөөд зарим нь манай гэрт байгаа хог хаягдлыг зөв ангилахад л хангалттай байдаг. Жишээ нь, хуванцар, шил, төмөр зэрэг материалыг зөв ангилах, дахин боловсруулсан бүтээгдэхүүнийг хийх технологиуд аль хэдийнээ олон улсад хөгжсөн.
2. “Бүх хог хаягдал дахин боловсруулж болохгүй.”
Ташаа ойлголт: Бүх төрлийн хог хаягдлыг дахин боловсруулж болохгүй гэж боддог. Хүмүүсийн ихэнх нь биологийн задаргааны материал (тогтворгүй хаягдал) нь дахин боловсруулалтад орох боломжгүй гэж ойлгодог.
Бодит байдал: Хэдийгээр зарим хог хаягдал (жишээ нь, химийн хаягдал, зарим төрлийн хог) дахин боловсруулалт хийхэд тохиромжгүй байдаг ч, байгалийн гаралтай болон тодорхой материалууд нь бүрэн дахин боловсруулж, эргэлтэд оруулж болно. Жишээ нь, кафе, ногоо, хөрс зэрэг биологийн материалуудыг компост болгож ашиглах боломжтой.
3. “Хогийн саванд хаясан зүйлс илүү ихээр устаж үгүй болдог.”
Ташаа ойлголт: Хогийн саванд хаясан зүйлс нь зөвхөн устаж, хоосон болж, хогийн цэгт гажигтай зүйлс үлддэггүй гэж зарим хүмүүс боддог.
Бодит байдал: Үнэндээ, илүү их хог хаягдал хогийн цэгт үлддэг бөгөөд энэ нь хог хаягдлыг биологийн болон химийн процессыг ашиглаж устгахад шаардлагатай цаг хугацааг хамааруулдаг. Ихэнх хог хаягдал хогийн цэгт задрахгүй, хөрсөнд нөлөөлж бохирдол үүсгэдэг. Тиймээс хогийн саванд хаяж буй зүйлс нь тухайн орчинд удаан хугацаанд хор нөлөө үзүүлж болно.
4. “Хог хаягдлыг зүгээр л ил гаргах нь хамгийн хялбар арга.”
Ташаа ойлголт: Хог хаягдлыг эцэст нь шууд ил гаргах нь хамгийн хурдан, энгийн шийдэл гэж зарим хүмүүс боддог.
Бодит байдал: Ил гаргах нь хог хаягдлын асуудлыг харамсалтайгаар зөөж, түүнийг зүгээр л тусгай хаягдал газар руу шилжүүлж буй хэлбэр юм. Гэтэл энэ нь хог хаягдлын менежмент, дахин боловсруулах процессоос зугтах бөгөөд бохирдол үүсгэдэг. Үүний оронд, хог хаягдлыг зөв ангилж, дахин боловсруулж, дахин ашиглах нь байгаль орчинд илүү ээлтэй шийдэл болно.
5. “Дахин боловсруулалт хийх нь илүү их эрчим хүч хэрэглэнэ.”
Ташаа ойлголт: Зарим хүмүүс дахин боловсруулалт хийх нь илүү их эрчим хүч хэрэгтэй гэж үздэг, тиймээс энэ нь байгаль орчинд эсрэг нөлөөтэй гэж ойлгодог.
Бодит байдал: Дахин боловсруулалт нь эхнээс нь шинэ бүтээгдэхүүн хийхээс илүү эрчим хүчийг хэмнэх боломжтой байдаг. Жишээлбэл, дахин боловсруулсан металл, хуванцар нь шинэ түүхий эд ашиглан үйлдвэрлэхээс хямд, бага эрчим хүч шаарддаг. Зарим дахин боловсруулалт хийсэн бүтээгдэхүүн нь эрчим хүчний хэмнэлттэй байх боломжтой байдаг.
6. “Хог хаягдал зөвхөн үйлдвэрээс гардаг.”
Ташаа ойлголт: Бидний гаргаж буй хог хаягдал нь зөвхөн үйлдвэрүүдийн үйл ажиллагаанаас үүсдэг гэж үздэг.
Бодит байдал: Бүх хүмүүс хог хаягдал үүсгэдэг бөгөөд энэ нь зөвхөн үйлдвэрийн хаягдал бус. Өдөр бүр гэртээ, ажил дээрээ, сургуулиудад, дэлгүүрүүдэд хүмүүс өөрсдөө тодорхой хэмжээний хог хаягдал гаргадаг. Энэ нь хуванцар сав, хоолны үлдэгдэл, хогийн уут, цахилгаан хэрэгслийн хаягдал гэх мэт олон төрлийн хог хаягдал байж болно.
7. “Хог хаягдлын асуудал зөвхөн хөгжингүй улс орнуудад байдаг.”
Ташаа ойлголт: Хог хаягдлын асуудал нь зөвхөн хөгжингүй орнуудын асуудал гэж үздэг.
Бодит байдал: Хог хаягдал бол дэлхийн бүх улс орнуудын хамтран шийдэх шаардлагатай асуудал юм. Хөгжиж буй улс орнуудад ч гэсэн хог хаягдлын менежмент, дахин боловсруулалт, хогийн цэгийн асуудал амаргүй байдаг. Хэрэв хог хаягдлыг зохицуулж чадвал, бүх улс орон байгаль орчинд ээлтэй тогтвортой амьдралын хэв маягийг бий болгох боломжтой.
Хог хаягдлын менежментийн талаарх эдгээр ташаа ойлголтуудыг арилгах нь хог хаягдлыг бууруулах, дахин боловсруулалт хийх, байгаль орчныг хамгаалахад чиглэсэн амжилттай алхамууд болно. Бид бүгд сурч, өөрчлөлт хийх хэрэгтэй, ингэснээр хог хаягдлын асуудал нь дэлхий даяар тогтвортой шийдэл олно.
