Байгалийн хог хаягдал ба хүний хог хаягдал: Аль нь илүү аюултай вэ? гэсэн асуулт нь байгаль орчны бохирдол, хог хаягдалтай холбоотой асуудлыг ойлгоход чухал байр суурь эзэлдэг. Хэдийгээр байгаль орчинд байх хог хаягдал нь байгалийн өөрчлөлтүүдийн нэг хэсэг байх ч, хүний үйл ажиллагаанаас үүдэлтэй хог хаягдал нь ихэнх тохиолдолд илүү аюултай байдаг.
1. Байгалийн хог хаягдал:
Байгалийн хог хаягдал нь байгалиас гарч буй төрөл бүрийн зүйлсээс бүрддэг. Жишээ нь, навчис унах, замагны хаягдал, хөрсний элэгдэл зэрэг нь байгальд эргээд задарч, дэлхий эргэлтэд орж байдаг.
- Тархац: Байгалийн хог хаягдал нь ихэвчлэн байгальд тодорхой хугацаанд задарч, эх дэлхий рүү ордог. Жишээлбэл, навч, модны холтос зэрэг нь удаан хугацаанд задарч, хөрс эрүүлжүүлэхэд тусалдаг.
- Бохирдолгүй: Байгалийн хог хаягдал нь биологийн процесс үр дүнд задардаг бөгөөд байгаль орчинд бохирдол үүсгэхгүй. Гэхдээ нойтон газар, хадны орчин зэрэг байгалийн нэг хэсэгт хуримтлагддаг хог хаягдал нь дэлхийд эргэхэд ямар нэгэн хор хөнөөл учруулахгүй.
2. Хүний хог хаягдал:
Хүний хог хаягдал нь хүний үйл ажиллагааны үр дүнд гардаг, байгаль орчинд маш сөрөг нөлөө үзүүлдэг зүйлсээс бүрддэг. Хог хаягдлын энэ төрөл нь хамгийн их аюултай байдаг.
-
Бохирдол үүсгэдэг: Хүний хог хаягдал нь ихэвчлэн пластик, хуванцар, химийн хаягдал, цахим хаягдал болон бусад хүнс, хувцасны хаягдлууд байдаг. Эдгээр зүйлс нь задрахгүй бөгөөд урт хугацааны туршид байгаль орчинд үлдэж, бохирдол үүсгэдэг.
- Жишээ нь, пластик нь 600-1000 жилийн хугацаанд задардаггүй бөгөөд байгаль орчинд хуримтлагдаж, газар тариалан, усны нөөцөд сөрөг нөлөө үзүүлдэг.
- Химийн хаягдал, цэргийн хаягдал, цахим төхөөрөмжийн хаягдал нь хүний эрүүл мэндэд ч аюултай бөгөөд хорт хийнүүд болон хүнд металлууд агуулагдаж байдаг.
-
Аюултай нөлөөтэй: Хүний хог хаягдал нь шууд болон шууд бус байдлаар байгаль орчныг бохирдуулж, хүн, амьтан, ургамалд аюул учруулдаг.
- Агаарын бохирдол: Түлшний хаягдал, автомашины утаа, мөн үйлдвэрийн бохирдол нь агаарын чанар муудахад хүргэдэг.
- Газар бохирдол: Химийн хаягдал, аюултай хог хаягдал нь хөрсийг бохирдуулж, ургамал, амьтан, хүнсэнд сөрөг нөлөө үзүүлдэг.
- Усны бохирдол: Хүнсний хаягдал, үйлдвэрүүдийн хаягдал нь усны нөөцийг бохирдуулж, үүний улмаас усны хомсдол үүсч, амьдралын үндсэн хэрэгцээг хангах боломжгүй болдог.
3. Яагаад хүний хог хаягдал илүү аюултай вэ?
-
Задрах хугацаа урт: Хүний хог хаягдал ихэнхдээ бохирдлыг үүсгэдэг бөгөөд эдгээр нь нэг бус удаа задарч байгаль орчинд урт хугацааны нөлөө үзүүлдэг. Жишээ нь, пластик болон хаа нэгтээ орхисон хуванцар хог хаягдал нь 1000 жилийн дараа ч задардаггүй. Тиймээс эдгээр зүйлс нь хог хаягдлын цэгүүдэд олон жил хуримтлагдаж, байгаль орчныг бохирдуулж байна.
-
Хорт бодисын агууламж: Хүний хаягдал нь ихэвчлэн химийн хорт бодисууд агуулдаг бөгөөд эдгээр нь хөрс, ус болон агаарын бохирдолд нөлөөлж, амьтны болон хүний эрүүл мэндэд аюул учруулдаг.
-
Байгалийн тэнцвэрийг алдагдуулдаг: Хүний үйл ажиллагаанаас үүссэн хог хаягдал нь байгальд хуримтлагдах бөгөөд байгалийн амьдралын эргэлт, тэнцвэрийг алдагдуулж, тогтвортой амьдралын хэв маягийг бохирдуулдаг.
Дүгнэлт
Хэрэв бид байгалийн хог хаягдал болон хүний хог хаягдлыг харьцуулах бол хүний хог хаягдал нь илүү аюултай гэдэг нь тодорхой. Байгалийн хог хаягдал нь өөрөө задарч, байгальд ямар нэгэн урт хугацааны сөрөг нөлөө үзүүлэхгүй бол хүний хог хаягдал нь хүнд металлууд, химийн бодисууд, хуванцар зэрэг нь байгаль орчинд хуримтлагдаж, эрүүл мэнд, амьдралыг маш удаан хугацаагаар бохирдуулдаг. Тиймээс бид бүхний үүрэг бол хог хаягдлаа дахин боловсруулах, савлах, хэрэглээний зохистой горим барих явдал юм.
