Нийтийн хогийн сав нь хот, хороолол, худалдааны төв, сургууль гэх мэт олон нийтийн газар хог хаягдлыг цуглуулах чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Гэвч эдгээр савууд нь бохирдол, эвдрэл, гэмтэлд өртөх асуудалтай тулгардаг. Хогийн савны эвдрэл, бохирдол нь орчны эрүүл ахуй, хүн амын эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө үзүүлдэг бөгөөд үүнийг шийдвэрлэхэд системтэй хандах шаардлагатай.
1. Нийтийн хогийн савны эвдрэл, бохирдлын шалтгаануудЭвдрэл, гэмтлийн шалтгаанууд:
- Эвдэрсэн савнууд: Хогийн савууд тодорхой хугацаанд ашиглагдсанаар материалаас хамаарсан эвдрэлд орох магадлалтай. Хэрвээ хогийн сав нь хүчтэй гэмтэл авсан бол хог хаягдлыг хэвийн цуглуулж чадахгүй.
- Гадаа байршил, цаг агаарын нөлөө: Хогийн сав нь гадаа байрладаг тул цаг агаарын нөхцөл (үер, халуун наранд хатах, хүйтэнд хөлдөх) нь хогийн савны материалыг муутгадаг.
- Механик гэмтэл: Хог хаягдлыг ачиж авч явахдаа хүнд машин механизм-тай учраас заримдаа хогийн сав нь механик гэмтэл авах боломжтой.
Бохирдлын шалтгаанууд:
- Нийтийн хогийн саванд зөв бус хог хаягдал хаях: Хүмүүс хогийг зөв ангилахгүй хийж, химийн бодис, бодисын уусмал, аюултай хог хаягдлыг хаяснаар хогийн сав бохирдож, эрүүл ахуйн асуудал үүсдэг.
- Хогийн савны бохирдол: Хэрвээ савны гадна талд хог хаягдлын хэсэг үлдсэн бол шахагдсан хог, шингэн бодис нь савны орчинг бохирдуулж болно.
Эвдрэл, бохирдол үүсэх нийгмийн шалтгаан:
- Хогийн савыг орхих, буруу байрлуулах: Хогийн савыг буруу байрлуулах, эсвэл орхих нь доторх болон гаднах хог хаягдлыг хуримтлуулж, бохирдол үүсгэдэг.
- Хүний араншингийн асуудал: Хүмүүсийн хог хаях ёс зүй дутагдах, сайн зуршил байхгүй байдал нь хогийн савын бохирдол үүсэхэд нөлөөлдөг.
2. Нийтийн хогийн савны эвдрэл, бохирдол, гэмтлийг шийдвэрлэх арга замуудТехникийн шийдлүүд:
- Тогтмол засвар үйлчилгээ: Хогийн савны эвдрэл, гэмтлээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд тогтмол засвар үйлчилгээ хийж байх хэрэгтэй. Үүнд:
- Хогийн савыг тогтмол шалгах, эвдэрсэн хэсгүүдийг засварлах.
- Хогийн савны материалын чанарыг сайжруулах, удаан эдэлгээтэй болгох.
- Ухаалаг хогийн сав ашиглах: Ухаалаг хогийн сав нь мэдрэгчтэй, автомат цэвэрлэгээ-тэй системтэй байж болно. Энэ нь бохирдол үүсэхээс сэргийлж, хогийн савны сэргээх ажлыг хөнгөвчлөх болно.
Бохирдолтой тэмцэх аргачлал:
-
Аюултай хог хаягдлыг ангилах, устгах: Нийтийн хогийн саванд хаях хогийг зөв ангилах сургалтуудыг бүх нийтийн түвшинд явуулах шаардлагатай. Аюултай хогийг тусгай саванд хаяж, хамгаалах арга хэмжээ авах.
-
Бохирдлын хяналт, хогийн савны угаалт:
- Нийтийн хогийн саванд хаягдсаны дараа тогтмол цэвэрлэгээ хийх. Хогийн савын гадаргууд шингэсэн бохирдлыг арилгахын тулд химийн цэвэрлэгээ хэрэгтэй.
- Хогийн саванд шингэн бодис хуримтлалтай болсон үед тусгай төхөөрөмж ашиглан энэ шингэнийг хурдан зайлуулах, зайлуулах хэрэгтэй.
-
Хогийн савны хэмжээ, загварыг сайжруулах: Томруулах, дизайны өөрчлөлт хийх нь хогийн савны эвдрэл, бохирдол үүсэх эрсдлийг бууруулахад тусална.
Байршил, орчны зохион байгуулалт:
-
Зөв байрлал сонгох: Хогийн савыг нийтлэг газар, хяналттай орчинд байрлуулах нь хогийн савны эвдрэл, бохирдлоос урьдчилан сэргийлэхэд чухал. Энэ нь хог хаягдал хаях боломжийг хэрэглэгчдэд өгч, хогийг хурдан цуглуулах нөхцөл бүрдүүлнэ.
-
Хогийн савны байрлалд мэдээлэл: Хогийн савны ойр байршил болон зөв хэрэглээний талаар сурталчилгаа, мэдээлэл өгч байх нь хог хаягдлын зохистой хэрэглээг бий болгоно.
Нийгмийн оролцоо:
- Нийтийн оролцоог идэвхжүүлэх: Хүмүүсийн хог хаягдлын ёс зүй, хариуцлагаас хамаарч хогийн савны бохирдол багасна. Нийтийн оролцоог дэмжихийн тулд:
- Хог хаягдлыг ангилах, хогийн савыг зөв байрлуулах талаар хүмүүсийг сургалтаар дэмжих.
- Хогийн савын бохирдлыг бууруулахад нийгмийн хариуцлагыг нэмэгдүүлэх.
3. Шийдлийн үр ашгийн дүгнэлт
Нийтийн хогийн савны эвдрэл, бохирдол, гэмтлийг шийдвэрлэхийн тулд зөв зохион байгуулалт, тодорхой хугацаанд хийх засвар үйлчилгээ, хог хаягдлын боловсрол зэрэг олон талын хүчин чармайлт хэрэгтэй. Техник, технологи, сурталчилгаа болон нийгмийн оролцоо-г нэмэгдүүлснээр хогийн савны эвдрэл, бохирдол үүсэх эрсдлийг бууруулах боломжтой.
